مرحوم ملاصدرا در کتاب مشاعر تمام براهین اصالت وجود را جمع کرده است که همه ی آنان براهین قوی نیستند از میان آنان یک برهان فوق العاده قوی است که ایشان در کتاب بی نظیر خود یعنی «اسفار» فقط همان یک برهان را اقامه می کنند. ما از میان برهان های کتاب مشاعر چهار برهان را ذکر می کنیم که آن برهان قوی برهان سوم ما خواهد بود.
حال به ذکر برهان اول می پردازیم.
.
برهان اول
.
می گویند اگر خیر و شر را تحلیل کنیم خیر به وجود و شر به عدم برمیگردد، چگونه؟
می گویند شرط اینکه چیزی خیر باشد وجود است و شرط آن که چیزی شر باشد عدم است یعنی هر چه وجود ببخشد یا وجود را حفظ کند خیر است و هر چه عدم باشد یا منشا عدم بشود شر است برای مثال بینایی خیر است و نابینایی شر، بینایی یک چیز وجودی است اما نابینایی یک چیز عدمی است یعنی نابینایی چیز وجودی در چشم شخص نیست تا بگوییم شخص کوری دارد بلکه نبود بینایی را کوری می گویند.
یا ثروت خیر است و فقر شر ثروت یک چیز وجودی است اما فقر عدمی است یعنی فقر چیز وجودی در جیب شخص نیست بلکه نبود ثروت را فقر می گویند.
یا یک چیزهایی هستند که وجود دارند اما از آن جهت که سبب عدم می شوند شر هستند مثلا زهر مار یک چیز وجودی است اما برای ما شر است چون این زهر سبب مرگ و عدم ما می شود اما زهر مار برای خود مار وسیله ی حیات و وجود است پس برای او خیر است.
پس هر شری را تحلیل کنیم به عدم برمیگردد و هر خیری را تحلیل کنیم به وجود برمیگردد.
حال سوال مطرح می شود آیا می شود خیر های عالم اعتباری باشد؟ «خیر» امر حقیقی است یا اعتباری؟ مشخصا «خیر» امر حقیقی است. پس وجود هم امر حقیقی است پس وقتی ما این خصلت را برای وجود به دست آوردیم که همه ی خیرات به وجود برمیگردد دیگر نمی توانیم وجود را یک امر اعتباری بدانیم. زیرا معنایش این است که خیر امر اعتباری است و حال آنکه خیر یک امر حقیقی است پس وجود هم امر حقیقی است.
.
.
این برهان اول اصالت وجود است گرچه برهان خوبی است اما مقدمه دارد یعنی اول ما باید بپذیریم که خیرات به وجود و شرها به عدم برمیگردد که گرچه همینطور است اما ممکن است عقل فلسفی محض با این راضی نشود یا ذهن بیمار مقدمات را انکار کند.
در پست بعد برهان دوم را اقامه خواهیم کرد.
.
.
#امید_فاروق
.
پیج زیر را فالو کنید
https://www.instagram.com/omidsoltani55/
اگر خداوند همه چی را میداند پس من اختیار ندارم